https://chatbot.denizbank.com/Sdk/Jetlink.js

Menüye Git İçeriğe Git
 

Bireysel Bankacılık

Bireysel müşterilerime özel, yeni bir bankacılık deneyimi!

 

Emekli Bankacılığı

Emeklilerimize özel ürünler ve kampanyalar ile tanışın!

 

Afili Bankacılık

Ayrıcalıkları önünüze seren bankacılık Deniz’de!

 

Özel Bankacılık

DenizBank’ın özel müşterilerine sunduğu ayrıcalıkları keşfedin!

 

KOBİ Bankacılığı

Deniz’in KOBİ’lerimize sunduğu ayrıcalıklı ürün ve hizmetlere ulaşın!

 

Tarım Bankacılığı

Çiftçilerimizin ihtiyaçlarına göre hazırlanmış tüm çözümlerimizi görün!

 

Kurumsal ve Ticari Bankacılık

Kurumsal müşterilerimizin tüm ihtiyaçlarına özel çözümler Deniz’de!

Burn Rate Nedir? Burn Rate Nasıl Hesaplanır?

Okunma Süresi
7 dk.
Eklenme Tarihi
02 Mayıs 2025

Serin bir yaz akşamında arkadaşlarınızla bir kamp ateşinin başında oturduğunuzu hayal edin. Ateşi yakmak için çok çaba harcadınız ve doğal olarak sıcağın keyfini çıkarmak istiyorsunuz. Ancak alevler şiddetlendikçe topladığınız odunların beklediğinizden daha hızlı küle dönüştüğünü ve önlem almanız gerektiğini fark ediyorsunuz. Benzetme oldukça genel olsa da özellikle yolun başındaki genç girişimcilerin de ateşin yanmasını sağlarken odunsuz kalmamak için bilinçli ve tutarlı bir yaklaşıma sahip olmaları gerekiyor.

İşletmeler özellikle de startup’lar, operasyonlarını sürdürmek için “yakıt” olarak kullandıkları belirli bir miktar nakit paraya sahiptir ve bu yakıtın ne kadar hızlı tükendiğini takip etmek çok önemlidir. Etkin bir finansal yönetim, başarılı startup’ları diğerlerinden ayıran en önemli unsurlardan birisidir. Bu yazımızda özellikle erken dönem girişimlerde etkili bir finansal yönetim için kritik öneme sahip olan “burn rate” kavramı üzerinde duracağız. Burn rate’in nasıl ölçüldüğünü, nasıl yönetildiğini ve kontrol altına alınabileceğini anlamak için okumaya devam edin.

Burn Rate Nedir?

Burn rate ya da dilimizdeki anlamıyla yakma oranı bir şirketin işletme giderlerini karşılamak için nakit rezervlerini harcama oranını ifade eden finansal bir terimdir. Esasen negatif nakit akışının bir ölçüsüdür ve şirketin her ay ne kadar para kaybettiğini gösterir.

Bir startup veya yeni kurulan bir işletmenin kirasını, maaşlarını, ürün geliştirme giderlerini, pazarlama kampanyalarını ve diğer operasyonel harcamaları ödeyebilmek için paraya ihtiyacı vardır. Burn rate, bir işletmenin yeni bir gelir veya ek finansman kaynağı bulamadığı ve mevcut giderlerini koruduğu varsayılarak kaç ay daha faaliyetine devam edebileceğini gösterir. Özellikle gelir akışlarının henüz oturmadığı veya tahmin edilemediği erken aşamadaki startup’lar için bu bilgi oldukça kritik bir veridir. Fonların, gelirlere veya yatırımlara göre nasıl harcandığını takip eden kurucular ve paydaşlar buna göre önlem alabilir ve gerekli durumlarda rotayı değiştirebilirler.

Burn rate’i arabanızın hız göstergesini takip etmek olarak düşünebilirsiniz. Gaza bastığınızda hız artar. Ancak çok hızlı giderseniz hem kaza riski hem de yakıt tüketiminiz de artar. Öte yandan çok yavaş giderseniz trafiğin akışını kesebilirsiniz. Burn rate’i doğru analiz ettiğinizde yakıtınız ve hızınız arasındaki dengeyi koruyabilir ve işinizi öne çıkartacak kadar hızlı ilerlemeyi başarabilirsiniz.

Brüt Burn Rate ve Net Burn Rate Farkları Nelerdir?

Bir işletmenin finansal sağlığını farklı bakış açılarından değerlendirebilmemizi sağlayan iki farklı burn rate hesaplaması vardır: “Brüt burn rate” ve “net burn rate”.

Brüt burn rate genellikle aylık olmak üzere belirli bir dönemde ortaya çıkan tüm operasyonel maliyetlere odaklanır ve gelirleri hesaba katmaz. Şirketin “yakıt tüketimini” ham hâliyle gösterir. Net burn rate ise aynı dönemdeki toplam giderlere ek olarak elde edilen gelirleri de dikkate alır. Bir şirketin ay bazında gerçekte ne kadar para kaybettiğini veya kazandığını ortaya koyar.

Her iki metrik de yöneticilere ve yatırımcılara önemli içgörüler sunar. Brüt burn rate, işletmenin satış yapmaya başlamadan önce temel operasyonları için ne kadar nakde ihtiyacı olduğunu gösterir. Net burn rate ise aylık nakit akışındaki açık veya fazlayı vurgular.

Brüt Burn Rate Nasıl Hesaplanır?

Brüt burn rate aylık operasyonel giderlerin tamamının toplanmasıyla elde edilir. Bu giderlere maaşlar, kira, faturalar, pazarlama bütçesi, yazılım abonelikleri, ürün geliştirme ve diğer genel masraflar dahildir.

Brüt Burn Rate = Aylık Operasyonel Giderler

Örneğin, aylık operasyonel giderleri 500.000 TL olan bir startup’ın brüt burn rate’i 500.000 TL’dir. Bu rakam satışlardan veya herhangi bir gelir akışından gelen getirileri içermez. Brüt burn rate’in zaman içindeki değişimini izlemek giderlerin nerelerde artış gösterdiğini net bir şekilde tespit etmeyi sağlar.

Net Burn Rate Nasıl Hesaplanır?

Net burn rate, gelir veya kazançları da hesaba kattığı için şirketin nakit akışını daha kapsamlı biçimde yansıtır. Formül şu şekildedir:

Net Burn Rate = Aylık Operasyonel Giderler - Aylık Gelirler

Yani bir şirketin aylık operasyonel giderleri 500.000 TL ve aynı ay içindeki gelirleri 300.000 TL ise şirketin net “kayıp” nakit akışı 200.000 TL’dir. Brüt burn rate yüksek olsa bile güçlü ve istikrarlı büyüyen bir gelir akışı bu maliyetleri dengeleyerek net burn rate’i düşürebilir. Girişimciler net burn rate’i yakından takip ederek mevcut gelir düzeyinde ve yeni finansman sağlanmadığı durumda ne kadar sürede paralarının tükenebileceğini öngörebilirler.

Yüksek Burn Rate’in Etkileri Nelerdir?

Yüksek burn rate, işletmenin giderlerinin gelir ve mevcut sermayesinden daha hızlı arttığını gösteriyor olabilir. Ancak yüksek burn rate her zaman olumsuz bir durum değildir. Eğer şirketin hızla pazar payı kazanmak veya çığır açan bir ürünü piyasaya sürmek için harcamalarını bilinçli olarak arttırma planı varsa bu stratejik bir hamle olabilir. Bu yaklaşım aşağıdakiler gibi mutlaka dikkate alınması gereken bazı riskleri de beraberinde getirebilir:

  • Yüksek burn rate’in en doğrudan etkilerinden biri, kârlılığa ulaşmak veya ek finansman bulmak için kalan süreyi kısaltmasıdır. Mevcut harcamalarla altı aylık bir süre planlayan bir şirket, giderlerin artması veya gelirdeki bir düşüş yüzünden bu süreyi birkaç aya indirebilir.
  • Nakit tüketimi hızlanarak devam ederken yeni kaynağı bulma ihtiyacı aciliyet kazanır. Bu durum, yatırım turlarının aceleye getirilmesine veya yatırımcılardan daha olumsuz koşulların kabul edilmesine yönelik talepler gelmesine yol açabilir. Sonuçta kurucuların hisseleri azalabilir ve startup’ın stratejik vizyonu riske girebilir.
  • İşletmenin hızla para yaktığını gören çalışanlar iş güvencesi konusunda endişeye kapılabilir. Bu baskı verimlilik ve motivasyon kaybına neden olabilir.
  • Yüksek bir burn rate, bazen işten çıkarmalar veya bütçe kesintileri gibi acil önlemleri zorunlu kılabilir ve bu da işletmeyi ciddi şekilde planlarından geride bırakabilir.

Burn Rate Nasıl Düşürülür?

Mali kaynaklarını daha uzun süre kullanmak isteyen girişimciler burn rate’i düşürmeye odaklanır. Bunu başarmak için genellikle operasyonel maliyetleri azaltmak, satışları ve geliri artırmak, ekip yapısını sadeleştirmek, pazarlama harcamalarını optimize etmek, stratejik ortaklıklar kurarak kaynakları paylaşmak gibi yöntemlere yönelebilirler. Burn rate’i düşürmek her zaman ürün geliştirme ya da yetenekli insan kaynağına yapılan yatırımları kesmek anlamına gelmez. Önemli olan verimliliği artırmak, şirketi ileriye taşıyacak olan alanlara yatırım yaparken israfı ortadan kaldırmaktır.

Yatırımcılar, burn rate üzerinden girişimin sürdürülebilirliğini, sermaye verimliliğini ve risk seviyesini analiz eder. Düşük burn rate her zaman iyi değildir; önemli olan sürdürülebilir büyümeyi destekleyecek dengeli bir harcama stratejisidir.

Girişimciler İçin Burn Rate’in Önemi Nedir?

Özellikle erken aşamadaki girişimler için burn rate, şirketin zorlu startup sürecinde ayakta kalıp kalamayacağını belirleyebilecek kadar kritik bir kavramdır. Gelin operasyonel harcamalara ait bu oranın genç şirketler için neden bu kadar önemli olduğuna yakından bakalım:

  • Risk Yönetimi: Burn rate oranını izlemek olası finansman açıklarını önceden öngörmeyi ve buna uygun stratejik kararlar almayı mümkün kılar. Operasyonel yapıyı yeniden düzenlemek veya ek yatırım arayışına girmek için zamanında harekete geçilebilir.
  • Yatırımcı Güveni: Potansiyel yatırımcılar, kurucuların parayı sorumsuzca harcamadığına dair bir işaret görmek ister. İyi yönetilen bir burn rate mali disiplin göstergesidir ve yatırımcılarla daha avantajlı şartlarda anlaşma yapma olasılığını artırır.
  • Operasyonel Verimlilik: Burn rate takibi, işletme sahiplerini giderlerini sürekli gözden geçirmeye zorlar. Böylece yapılan masrafların girişimin büyümesine ve uzun vadede sürdürülebilirliğine katkıda bulunduğundan emin olurlar.
  • Stratejik Esneklik: Burn rate’i anlamak ürün lansmanı, pazarlama kampanyaları veya genişleme planları gibi önemli kararların zamanlamasında esneklik sağlar. Kaynaklar tam da en çok ihtiyaç duyulan noktaya, en doğru zamanda aktarılabilir.
  • Daha Sağlıklı Hedef Belirleme: Aylık nakit çıkışlarını bilmek, gerçekçi kısa ve uzun vadeli hedefler koymayı kolaylaştırır. Kurucular, sahip oldukları kaynakların büyüklüğüne ve tüketim hızına göre gelir hedefleri, kullanıcı kazanımı veya ürün geliştirme takvimleri oluşturabilirler.
  • Ölçeklenebilirliğe Zemin Hazırlama: Bir girişim, gelirini burn rate’ine eşitlemeyi veya altına çekmeyi başardığında, ölçeklenebilirliğe giden yolda önemli bir aşamayı geride bırakmış olur. Bu noktadan sonra büyüme kararları daha planlı ve panik ortamından uzak şekilde alınabilir.
  • Operasyonun Sürdürülebilirliğini Belirleme: Runway, mevcut nakit rezervinizle burn rate’iniz doğrultusunda kaç ay daha operasyonlarınızı sürdürebileceğinizi gösterir. Örneğin 1 milyon TL nakdiniz ve 250.000 TL net burn rate’iniz varsa runway’iniz 4 aydır.

Bu metinde yer alan ifadeler, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyeler içermektedir. Ancak, bu tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu tavsiyeler, herkesin farklı mali durumları ve risk-getiri tercihleri olduğunu göz önünde bulundurarak genel nitelikte sunulmuştur. Dolayısıyla, kişisel mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilirler. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım, birikim veya tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi, beklediğiniz sonuçları elde etmenizi garantilemeyebilir. Bu yazıdaki bilgileri değerlendirirken, kendi mali danışmanınızla veya bir yatırım uzmanıyla görüşmeniz önemlidir.

İlginizi Çekebilir

başvuru

Döviz Kurları Neye Göre Yükselir veya Düşer?

başvuru

MSCI Endeksi Nedir? MSCI Endeksi Neye Göre Belirlenir?

başvuru

Gelir Vergisi Dilimleri 2025 & Gelir Vergisi Hesaplama