https://chatbot.denizbank.com/Sdk/Jetlink.js

Menüye Git İçeriğe Git
 

Bireysel Bankacılık

Bireysel müşterilerime özel, yeni bir bankacılık deneyimi!

 

Emekli Bankacılığı

Emeklilerimize özel ürünler ve kampanyalar ile tanışın!

 

Afili Bankacılık

Ayrıcalıkları önünüze seren bankacılık Deniz’de!

 

Özel Bankacılık

DenizBank’ın özel müşterilerine sunduğu ayrıcalıkları keşfedin!

 

KOBİ Bankacılığı

Deniz’in KOBİ’lerimize sunduğu ayrıcalıklı ürün ve hizmetlere ulaşın!

 

Tarım Bankacılığı

Çiftçilerimizin ihtiyaçlarına göre hazırlanmış tüm çözümlerimizi görün!

 

Kurumsal ve Ticari Bankacılık

Kurumsal müşterilerimizin tüm ihtiyaçlarına özel çözümler Deniz’de!

Halka Arz

Genel Bilgiler

Halka arz, sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan yapılan genel bir çağrıyı ve bu çağrı devamında gerçekleştirilen satışı ifade eder. Pay halka arzı, şirketlerin sermaye piyasaları aracılığıyla geniş yatırımcı kitlesinden fon toplaması olarak özetlenebilir.

Halka arzda sermaye artışı yoluyla yeni payların halka arzı gerçekleştirilebildiği gibi, ortak satışı yoluyla ortakların mevcut paylarının satışı da gerçekleştirilebilmektedir. Sermaye artırımı şeklindeki halka arzda şirkete nakit girişi sağlanmakta ve şirket bu nakit girişini yatırım ve faaliyetlerin finansmanında değerlendirmekte iken, ortak satışı şeklindeki halka arzda mevcut ortaklara nakit sağlanması mümkün olabilmektedir. Halka arzın; sermaye artışı ve ortak satışı birlikte olacak şekilde gerçekleşmesi halinde hem şirkete hem de ortaklara kaynak sağlanabilmektedir.

Halka arz öncesi değerleme süreci, şirketin gerçek değerinin tespit edilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu değerleme, şirketin finansal performansı, sektördeki konumu, büyüme potansiyeli ve benzer şirketlerin değerlemeleri gibi faktörler göz önünde bulundurularak yapılır. Değerleme yöntemleri arasında indirgenmiş nakit akımları analizi (gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değere indirgenmesi), çarpan analizi (Fiyat/Kazanç oranı gibi) ve net aktif değer yöntemi yaygın olarak kullanılır.

Özellikleri

  • Halka arz süreci, şirketin ve yöneticilerinin halka arza karar vermesiyle başlar. Ön hazırlıkların tamamlanmasının ardından iki aşamalı SPK başvuru süreci başlatılır. Halka Arz Süreci; kayıtlı sermaye sistemine geçiş süreci ve genel kurul, aracı kurum seçimi, SPK – Borsa başvurusu, SPK onayı, halka arz talep toplama, gong töreni ve takiben işlem görme gibi aşamaları içerir.
  • Halka arz projesi sürecinde görev alacak tüm ekip üyelerinin (Hukuk Danışmanı, Bağımsız Denetim Şirketi, Vergi Danışmanı, Reklam/Halkla İlişkiler Şirketi vb.) alanında yetkin ve geçmiş halka arz tecrübesine sahip olması yasal otorite ve yatırımcıların nitelikli bilgiye ulaşmasını sağlayarak, halka arz dosyasının kalitesini artıracak ve sürece mutlak katkı sağlayacaktır.
  • Halka arz süreci kısaca şu şekilde özetlenebilir: şirket halka arz kararı aldıktan sonra, öncelikle aracı kurumlarla ve hukuk danışmanı ile görüşmeler yapar. Ardından şirketin finansal tabloları bağımsız denetimden geçirilir ve SPK'ya başvuru dosyası hazırlanır. SPK’nın titiz denetim ve değerlendirmeleri sonrasında halka arza SPK tarafından onay verilir. SPK onayından sonra yatırımcı sunumları ve roadshow (tanıtım toplantıları) etkinlikleri düzenlenir, talep toplama ve satıştan sonra halka arz tamamlanır. 2025 yılı itibarıyla halka arz süreci Şirket’in halka arz kararı almasından halka arzına kadar her aşamasında yoğun ve titiz çalışma gerektiren yaklaşık 1,5 senelik bir süreçtir.
  • Halka arz sürecinde şeffaflık ve doğru bilgilendirme hayati önem taşır. İzahnamede sunulan bilgilerin eksiksiz ve doğru olması, şirketin risk faktörlerinin açıkça belirtilmesi yasal bir zorunluluk olduğu gibi, yatırımcı güveninin sağlanması açısından da gereklidir. Yanlış veya yanıltıcı bilgiler, hem yasal yaptırımlara hem de itibar kaybına yol açabilir.
  • Halka arz sonrası dönemde şirketlerin periyodik bilgilendirme yükümlülükleri başlar. Üç aylık finansal raporlar, özel durum açıklamaları ve yıllık faaliyet raporları düzenli olarak kamuya açıklanmalıdır. Bu şeffaflık, yatırımcı ilişkilerinin sağlıklı yürütülmesi ve şirket değerinin korunması için esastır.

Sıkça Sorulan Sorular

Halka Arz şartları nelerdir?

Halka arz için şirketlerin karşılaması gereken temel şartlar arasında Borsa İstanbul düzenlemeleri çerçevesinde en az 2 yıllık faaliyet geçmişi ve son 2 yıl yıllık finansal tablolarında dönem kârı olması, asgari %10 - %25 arası halka açıklık; SPK düzenlemeleri çerçevesinde belirli bir asgari sermaye büyüklüğü (2025:150 milyon TL; Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları için 500 milyon TL), son 3 yıl ve varsa ara döneme ait bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolar, özel bağımsız denetimden geçmiş 2024 yıl sonu tablolarında asgari 2,4 milyar TL aktif büyüklüğü ve 1,2 milyar TL net satışlar kriterleri bulunmaktadır. Tutarlar her yıl yeniden değerleme oranında artırılmakta ve ilgili yasal otorite tarafından ilan edilmektedir. Ayrıca şirketin mali yapısının sağlam olması, kurumsal yönetim ilkelerine uyum sağlaması ve SPK tarafından belirlenen halka arz standartlarını karşılaması gerekir. SPK, bazı kriterleri 28 Mart 2024 bülteni ile; yenilenebilir enerji, petrokimya, savunma sanayi ve tarım sektörlerinde faaliyet gösteren bazı şartlara haiz şirketler için farklılaştırmıştır.

Halka Arz şirketlere neler kazandırır?

Halka arz, şirketlere öncelikle sermaye artırımı yoluyla düşük maliyetli ve uzun vadeli finansman sağlar. Ayrıca halka arzın kurumsallaşma, gelecekte de rahat ve ucuz finansman yolunun açılması (borçlanma araçları, sermaye artırımı ve ikincil halka arzlar), şirket değerinin piyasa tarafından belirlenmesi, şeffaflık sayesinde güvenilirliğin artması gibi faydaları bulunmaktadır. Halka arz sayesinde Şirket bilançosu güçlendirebilir, borç/özkaynak dengesini iyileştirilebilir.

Halka arz, kurumsal kimlik ve marka değerine katkı sunar. Şirketin tanınırlığını ve itibarını güçlendirir. Ayrıca, kurumsal yönetim standartlarının yükselmesi ile şeffaflık ve hesap verebilirliğin artması, profesyonel yönetim anlayışının gelişmesi gibi kurumsal faydalar sağlar. Son tüketiciyle hitap eden şirketler için kamuoyu imajı güçlenmesi ve dolaylı reklam da halka arz sonrasında görülen etkiler olacaktır. Ek olarak, şirketin bilinirliği ve prestiji artar, müşteriler ve tedarikçiler nezdinde güven oluşur. Şirket paylarının likit hale gelmesi de ortaklar için önemli bir avantajdır.

Halka Arzlara kimler katılabilir?

Halka arzlara katılabilecek yatırımcı grupları her bir şirkete özel olarak hazırlanan ve SPK tarafından onaylanan izahnamede belirtilir. İzahnamede yer alması koşuluyla halka arzlara yerli ve yabancı, bireysel ve kurumsal tüm yatırımcılar katılabilir. Bireysel yatırımcılar, Borsa’da Satış şeklinde gerçekleştirilen halka arzlara aracı kurumlardaki yatırım hesapları üzerinden talep iletebilirken; konsorsiyum kurularak talep toplanan halka arzlarda sadece konsorsiyuma üye aracı kuruluşlar üzerinden talep girebilmektedir. Bazı halka arzlarda, çalışanlara ve/veya tedarikçilere özel tahsisat grupları oluşturulabilir. Halka arzlara katılım için genellikle yatırımcıların talep ettikleri payların bedelini nakit ödemeleri veya ilgili aracı kurumda bloke etmeleri gerekir.

Halka Arz edilen paylar nerede işlem görür?

Türkiye’de halka arz edilen paylar, Borsa İstanbul’da (BIST) işlem görür. Şirketin büyüklüğüne, faaliyet alanına ve finansal performansına bağlı olarak BIST 100 , BIST 50, BIST 30 gibi endekslerde veya Borsa İstanbul Kotasyon Yönergesi çerçevesinde Yıldız Pazar, Ana Pazar veya Alt Pazar’da işlem görebilir.

Halka Arz edilen paylar hemen satılabilir mi?

Halka arz edilen paylar, borsada işlem görmeye başladıktan sonra genellikle hemen satılabilir. Ancak, SPK’nın 19.09.2024 tarihli ve 1508 sayılı İlke Kararı uyarınca, halka arza katılan ve dağıtımdan pay alan yatırımcılar, dağıtım listesinin kesinleşmesini takiben hesaplarına aktarılan payları, paylar hesaplarına geçtiği tarihten itibaren 90 gün boyunca borsa dışında satamaz, başka yatırımcı hesaplarına virmanlayamaz veya borsada özel emir ile ve/veya toptan satış işlemine konu edemezler.

Ayrıca mevcut yasal düzenlemeler gereğinde halka arzı takip eden 1 yıl boyunca halka arz eden ortaklar ve %10 üzeri pay sahipleri ile pay sahipliği oranına bağlı olmaksızın yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortaklar da halka arz fiyatının altındaki bir fiyattan paylarını satamazlar.

Özellikle şirketin mevcut ortakları halka arz sonrasında belli bir süre (genellikler 6-12 ay) paylarını satmayacaklarına ve Şirket de bedelli/bedelsiz sermaye artırımı yapmayacağına dair taahhüt verebilir. Ayrıca, halka arz sonrasında ikincil piyasa performasında destek olmak için Fiyat İstikrarı İşlemleri, Günlük Alım Uygulaması, Piyasa Yapıcılığı veya Geri Alım Garantisi uygulamaları kullanılabilir. Halka arza ilişkin tüm detaylar ve halka arz teşvikleri Şirket halka arz izahnamesinde yer alır.

Halka Arz edilen payların fiyatı nasıl belirlenir?

Halka arz edilen payların fiyatı, şirket ve aracı kurum tarafından yapılan kapsamlı değerleme çalışmaları sonucunda belirlenir. Halka arz fiyatının belirlenmesinde kullanılan değerleme yöntemleri ve detayları halka arz sırasında izahname ile birlikte ilan edilen Fiyat Tespit Raporu’nda yer alır.

Halka Arz edilen şirketler nasıl seçilmeli?

Halka arz edilen şirketleri seçerken öncelikle şirketin faaliyet gösterdiği sektörün büyüme potansiyeli, rekabet durumu ve düzenleyici mevzuatı değerlendirilmelidir. Şirketin finansal performansı, kârlılık trendi, borçluluk oranları ve nakit akış yapısı detaylı incelenmelidir. Yönetim ekibinin tecrübesi, şirketin pazar payı ve rekabet avantajları, büyüme stratejisi ve inovasyon kapasitesi önemli kriterlerdir. Ayrıca, halka arz gelirlerinin kullanım amacı ve şirketin kurumsal yönetim yapısı da dikkate alınmalıdır. Yatırımcılar, yatırım kararlarını Şirket’in halka arz izahnamesini okuyarak vermelidir.

Halka Arz edilen paylar uzun vadeli yatırım için uygun mudur?

Halka arz edilen payların uzun vadeli yatırım için uygunluğu, şirketin temellerine, sektörün dinamiklerine ve yatırımcının risk profili ile vade beklentisine bağlıdır. Güçlü büyüme potansiyeline sahip, sağlam finansal yapısı olan ve rekabet avantajları bulunan şirketlerin payları uzun vadede değer yaratabilir. Ancak, halka arz sonrası pay performansları oldukça değişkendir. Yatırımcıların, şirketin uzun vadeli iş modelini, kar payı dağıtım politikasını, büyüme stratejisini ve sektördeki konumunu kapsamlı değerlendirmesi ve halka arz izahnamelerini okuyarak yatırım kararlarını vermesi gerekir.

Halka Arz edilen şirketler kar payı (temettü) dağıtır mı?

Halka arz edilen şirketlerin kar payı (temettü) verip vermeyeceği, şirketin kar payı dağıtım politikasına, finansal performansına ve büyüme stratejisine bağlıdır. Şirket halka arz izahnamesinde Şirket’in kar payı dağıtım esasları ile son üç yılda dağıttığı kar paylarına ilişkin bilgi yer alır. Olgunlaşmış, istikrarlı nakit akışı olan şirketler genellikle düzenli temettü dağıtma eğilimindedir. Buna karşın, büyüme aşamasındaki şirketler kârlarını yeni yatırımlara yönlendirmeyi tercih edebilir ve temettü dağıtmayabilir.

Halka Arz yatırımı riskli midir?

Halka arz yatırımları, diğer hisse senedi yatırımlarına kıyasla genellikle daha yüksek risk taşır. Halka arz edilen şirketlerin borsada işlem geçmişi olmadığından, fiyat oluşumu ve piyasa davranışı konusunda belirsizlikler mevcuttur. Halka arz sonrası pay performansı, genel piyasa koşulları, sektörel gelişmeler ve şirketin finansal performansından etkilenir. Ayrıca, şirketin halka arz vaatlerini yerine getirememesi, kurumsal yönetim sorunları veya beklenmeyen operasyonel zorluklar gibi riskler de söz konusudur.

Eşit dağıtım nedir?

Eşit dağıtım yöntemi, özellikle küçük yatırımcıları korumak ve geniş tabanlı bir yatırımcı kitlesine ulaşmak amacıyla kullanılır. Bu yöntem, büyük miktarda talep veren yatırımcıların avantajını sınırlarken, küçük yatırımcıların da halka arza katılımını teşvik eder. Eşit dağıtım yöntemi uygulanacak tahsisat grubunda taleplerin bu gruba tahsis edilen pay adedinden az olması halinde bütün talepler karşılanır. İlgili grup için taleplerin ilgili gruba tahsis edilen pay adedinden fazla olması durumunda tahsis edilen pay miktarı talepte bulunan yatırımcı sayısına bölünür ve bu suretle bulunan tutar ve altındaki alım talepleri karşılanır. Kalan tutarlar, talebi tamamen karşılanamayan yatırımcı sayısına bölünerek aynı şekilde dağıtılır. Bu şekilde dağıtım işlemine bu grup için tahsis edilerek satışa sunulan sermaye piyasası araçlarının tamamı dağıtılıncaya kadar devam edilir. SPK’nın 19.09.2024 tarihli ve 1508 sayılı İlke Kararı uyarınca, pay halka arzlarında bireysel yatırımcılara eşit dağıtım yapılması zorunludur. Halka arzlarda, bireysel yatırımcılar için eşit dağıtım, kurumsal yatırımcılar için farklı bir yöntem uygulanabilir.

Oransal dağıtım nedir?

Oransal dağıtımda, ilk aşamada (yetmesi kaydıyla) ilgili tahsisat grubundaki her bir yatırımcıya birer adetlik pay verilir. Daha sonra kalan tahsisat miktarının, kalan talep miktarına bölünmesiyle “arzın talebi karşılama oranı” bulunur. Bulunan arzın talebi karşılama oranı her bir yatırımcıya ilişkin birer pay dağıtıldıktan sonra kalan talep adedi ile çarpılır ve paylar dağıtılır. Örneğin, toplam arz miktarının toplam talep miktarına oranı %50 ise, her yatırımcı talep ettiği miktarın yaklaşık %50'si kadar pay alabilir. Oransal dağıtım, özellikle yüksek talep gören halka arzlarda adil bir dağıtım sağlamak amacıyla kullanılır. Bu yöntem, büyük miktarda talepte bulunan yatırımcıların daha fazla pay almasına olanak tanırken, küçük yatırımcıların da talepleriyle orantılı olarak pay alabilmesini sağlar.

Halka Arz edilen şirketler devlet tarafından denetleniyor mu?

Halka açık şirketler, SPK'nın düzenlemelerine tabi olup, periyodik finansal raporlama, özel durum açıklamaları, kurumsal yönetim ilkelerine uyum gibi yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Finansal tabloların yasal düzenlemeler kapsamında bağımsız denetimden geçmesi zorunludur. Ayrıca, Borsa İstanbul da kotasyon şartları ve işlem kuralları açısından bu şirketleri denetler. SPK, yatırımcıların korunması amacıyla halka açık şirketlerde usulsüzlük tespit ettiğinde idari para cezası, işlem yasağı gibi yaptırımlar uygulayabilir veya savcılığa suç duyurusunda bulunabilir.

Halka Arz sonrası pay fiyatları neden yükselir veya düşer?

Halka arz sonrası pay fiyatlarındaki değişimler çeşitli faktörlerden kaynaklanır. Fiyat artışları genellikle halka arz değerinin düşük fiyatlanması, yüksek yatırımcı talebi, şirketin beklentilerin üzerinde finansal performans göstermesi veya olumlu sektörel gelişmelerden kaynaklanır. Fiyat düşüşleri ise aşırı değerleme, piyasa koşullarının bozulması, şirketin vaatlerini yerine getirememesi veya finansal hedeflerini tutturamaması gibi nedenlerle oluşabilir. Ayrıca, halka arz sonrası bazı yatırımcıların kısa vadeli kâr realizasyonu için satış yapması da fiyat baskısı yaratabilir. Uzun vadede ise şirketin temel performansı, büyüme stratejisinin başarısı ve sektörel trendler fiyat hareketlerini belirler.