https://chatbot.denizbank.com/Sdk/Jetlink.js

Menüye Git İçeriğe Git

NACE Kodu Nedir? NACE Kodu Ne İşe Yarar?

Okunma Süresi
8 dk.
Eklenme Tarihi
09 Temmuz 2025

Yeni bir şirket kurmayı düşünüyorsanız veya hali hazırda bir işletmeniz varsa, resmi işlemler ve bürokratik süreçler arasında NACE kodu adı verilen bir kodlama sistemi ile mutlaka karşılaşmış olmanız gerekir. Hem yasal gerekliliklerin hem de sektörel analizlerin önemli bir parçası olan bu sistem; işletmenizin hangi alanda faaliyet gösterdiğini, hangi sınıflandırma sistemine tabi tutulduğunu ve hangi mevzuat hükümlerinden sorumlu olacağını belirleme konusunda kritik rol üstlenir.

Uluslararası geçerliliği olan bu kodlama sistemi, düşündüğünüzden çok daha geniş bir etki alanına sahiptir. Sektör bazlı yükümlülüklerinizden alacağınız teşviklere kadar pek çok süreçte şirketinizin işleyişini doğrudan etkiler. Bu yazımızda, NACE kodunun ne olduğundan başlayarak aklınıza gelebilecek soruların yanıtlarını sizin için bir araya getirdik.

NACE Kodu Nedir?

NACE kodu (Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne), Avrupa Birliği ülkelerinde ve uyum süreci kapsamında, Türkiye de dahil olmak üzere pek çok ülkede kullanılan, ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması için oluşturulmuş standart bir kodlama sistemidir. Dilimize “Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflandırılması” şeklinde çevrilebilir.

NACE sınıflandırma sisteminde şirketinizin faaliyet alanı birkaç haneden oluşan bir kodla ifade ediliyor. Kodun her bir hanesi, işletmenizin içinde faaliyet gösterdiği genel sektörden spesifik alt faaliyet alanlarına doğru daralan bir sınıflandırma yapıyor. Örneğin bir hane imalat sektöründe yer aldığınızı, onu takip eden haneler gıda, tekstil ya da mobilya gibi farklı faaliyet alanlarını detaylandırıyor.

NACE Kodu Ne İşe Yarar?

Bir işletmenin faaliyet alanının net şekilde belirlenmesi, pek çok yasal ve istatistiksel ihtiyacı karşılamak için gereklidir. NACE kodu tam da bu gereksinimleri karşılar. İlk olarak, ilgili kurumlar söz konusu işletmenin hangi sektörde yer aldığını ve hangi faaliyetleri yürüttüğünü kolayca analiz edebilir. Bu durum, vergi süreçleri ve SGK prim oranları gibi konularda doğru sınıflandırma yapılmasını sağlar. Ayrıca, devlet destekleri ve teşviklerden yararlanma aşamasında da NACE kodunuz büyük öneme sahiptir. Çünkü çoğu teşvik programı, hangi sektöre ve hangi faaliyet alanına yönelik olduğunu NACE kodları üzerinden belirler. Benzer biçimde çeşitli uluslararası kuruluşlarla iş yapmak isteyenler için de NACE kodu, evrensel bir standart sunar. Ortak sınıflandırma sistemi sayesinde, sektördeki rolünüzü ve faaliyetlerinizi yurt dışında da anlaşılır kılabilirsiniz.

NACE Kodu Kimleri Kapsar?

NACE Kodu, sanılanın aksine sadece belirli sektörlerle sınırlı değildir. İster küçük bir esnaf olun ister büyük ölçekli bir sanayi işletmesi, ekonomik faaliyette bulunan her türlü kurum veya kuruluş için geçerli bir sınıflandırma kodu mevcuttur. Üretim, hizmet, ticaret, tarım ya da inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor olmanız fark etmez; her sektörün kendine özgü bir kodu bulunur. Bu nedenle, yeni bir şirket kuran ya da mevcut iş kolunu değiştirmek isteyen herkes NACE kodu uygulamasına tabidir. Ayrıca, büyük holdinglerin altında faaliyet gösteren yan şirketler veya şube niteliğindeki işletmeler de bu kodlama sistemine dâhildir.

NACE Kodu Nasıl Öğrenilebilir?

Mevcutta bir işletmeniz varsa NACE kodunuzu öğrenmenin en kolay yolu SGK Sicil Numaranızı kontrol etmektir. İş yerinize ait SGK sicil numaranızın 2., 3., 4., 5., 6. ve 7. rakamları NACE kodunuzu gösterir. Ayrıca bağlı olduğunuz ticaret odasının internet sitesine girerek firma bilgilerinden NACE kodu sorgulama işlemi yapabilirsiniz.

Sektörlere Göre NACE Kodları Nelerdir?

NACE sistemi, ekonomik faaliyet alanlarını en genel sektörlerden en spesifik alt kollara kadar hiyerarşik bir yapıda sınıflandırır. Her sektöre, hatta sektöre bağlı meslek kollarına göre belirlenmiş birçok NACE Kodu mevcuttur. Üretim faaliyetlerine ilişkin kodlar, gıdadan otomotive kadar her alanda ayrı alt kategorilere ayrılır. Hizmet sektöründe ise eğitim, sağlık, konaklama, danışmanlık gibi pek çok farklı kol için ayrı NACE kodları kullanılır.

Sektörlere göre NACE kodları listesine Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı web sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.

NACE Kodu Zorunlu Mudur?

Resmî süreçlerde işletmenizin sektörünü doğru şekilde beyan etmeniz bir yasal yükümlülüktür. Vergi dairesinde yapacağınız işlemlerden SGK’ya vereceğiniz bildirgelere kadar pek çok alanda, beyan ettiğiniz bilgilere göre işletmenize atanmış olan NACE kodu kullanılır. Faaliyet alanını ve konusunu doğru bildirmeyen ya da hatalı veren işletmeler, ilerleyen dönemlerde cezai yaptırımlarla karşılaşabilir veya bazı haklardan mahrum kalabilir. Örneğin, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili yükümlülükler sektörel farklılıklar dikkate alınarak belirlenir ya da risk sınıfınıza göre ödenmesi gereken sigorta prim oranları değişebilir. Hatalı beyan nedeniyle NACE kodunun da hatalı bildirilmesi, ileride işletmeniz açısından hem idari hem de mali sonuçlar doğurabilir. İşletmenizin faaliyetlerini yanlış beyan etmeniz maliyetlerinizi etkileyeceği gibi yasal süreçleri de daha karmaşık hale getirebilir. Dolayısıyla, doğru NACE kodu seçimi ve beyanı fiilen zorunlu bir uygulamadır.

NACE Kodu Değişikliği Nasıl Yapılır?

Hatalı NACE kodu belirlendiğinde veya şirket faaliyet alanı değiştiğinde, mevcut NACE kodunun güncellenmesi gerekir. Eğer kod vergi levhasında yanlış belirtilmişse, bağlı bulunulan vergi dairesine dilekçeyle başvuru yapılabilir. Kod değişikliği onaylandığında Ticaret Odası bilgilendirilir. Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında NACE kodu değişikliği yapılması gerekiyorsa başvuru, SGK’nın internet sitesi üzerinden yapılabilir ve yetkililer tarafından onaylandığında iş yeri sahibi olarak yeni NACE kodunuzu görüntüleyebilirsiniz.

NACE Kodunu Bilmek Neden Önemlidir?

İşletmeniz için en doğru NACE kodunu bilmek başka bir deyişle faaliyet alanınızı doğru belirlemek, sadece yasal gereklilikleri yerine getirmekten ibaret değildir. Bu kod, hem resmi kurumların hem de iş dünyasının ortak bir dili olduğu için aşağıdaki gibi pek çok farklı noktada işlemlerinizi kolaylaştırır:

  • Mevzuat ve Düzenlemelere Uygunluk: İş sağlığı ve güvenliği gibi alanlarda tehlike sınıfınızı doğru belirlemek için NACE kodunuza ihtiyaç duyulur.
  • Vergi ve SGK Uygulamaları: Faaliyet alanınıza göre vergi istisnaları, teşvikler veya özel düzenlemeler olabilir. Doğru kod, bu haklardan yararlanma kapısını açar.
  • İstatistiksel ve Ticari Analizler: İş piyasasında faaliyetlerinizi analiz edebilmek, sektörünüzdeki trendleri takip edebilmek, istatistiksel sonuçlara ulaşabilmek için NACE kodunuz önem taşır.
  • Uluslararası Standartlara Uygunluk: AB ülkelerinde faaliyetlerin sınıflandırılmasında kullanılır; gümrük, vergi ve teşvik işlemlerinde doğru tanımlama sağlar.

NACE Kodunun Sağladığı Faydalar Nelerdir?

NACE kodu işletmenize resmi süreçlerde hız ve kolaylık kazandırır. Devlet destek ve teşvikleri genellikle belirli kod gruplarına göre düzenlendiğinden, doğru kod üzerinden başvuru yaparak haklarınızdan eksiksiz faydalanabilirsiniz. Bunun yanı sıra, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında hangi risk grubuna dâhil olduğunuz net biçimde ortaya çıkar. Bu da, hem çalışanlarınızın güvenliği hem de işletmenizin yasal sorumluluklarını yerine getirmesi açısından hayati önem taşır. Ayrıca, yurt dışı pazarlarında faaliyet gösteriyorsanız, uluslararası alanda tanınan bu kod sayesinde iş ortaklarınız ya da müşterileriniz, faaliyetinizi hızlı bir biçimde anlayabilir ve size güven duyabilir. Böylece yeni iş birlikleri kurmak daha kolay hâle gelir.

NACE Kodu Tehlike Sınıfları Nelerdir?

Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre işletmeler; “Az Tehlikeli”, “Tehlikeli” ve “Çok Tehlikeli” olmak üzere üç ana sınıfta değerlendirilir. Bu sınıflandırmada NACE kodu belirleyici bir rol oynar. Kodunuzun ait olduğu sektörel faaliyetin risk seviyesi, hangi sınıfta yer alacağınızı belirler.

Bürolar, marketler veya restoranlar gibi görece düşük riskli faaliyetler “Az Tehlikeli” sınıfında yer alırken inşaat, metal işleme veya kimyasal madde kullanımı gerektiren üretim gibi orta düzeyde risk faktörlerini barındıran işler “Tehlikeli” olarak sınıflandırılır. Maden ocakları, enerji üretim santralleri, nükleer tesisler gibi yüksek risk içeren sektörler ise “Çok Tehlikeli” sınıfında yer alır.

Bu metinde yer alan ifadeler, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyeler içermektedir. Ancak, bu tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu tavsiyeler, herkesin farklı mali durumları ve risk-getiri tercihleri olduğunu göz önünde bulundurarak genel nitelikte sunulmuştur. Dolayısıyla, kişisel mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilirler. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım, birikim veya tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi, beklediğiniz sonuçları elde etmenizi garantilemeyebilir. Bu yazıdaki bilgileri değerlendirirken, kendi mali danışmanınızla veya bir yatırım uzmanıyla görüşmeniz önemlidir.

İlginizi Çekebilir

kripto

Kripto Para Nedir? En Yaygın Kripto Paralar Hangileridir?

Kümülatif Vergi Matrahı Nedir? Kümülatif Vergi Matrahı Nasıl Hesaplanır?

Kümülatif Vergi Matrahı Nedir? Kümülatif Vergi Matrahı Nasıl Hesaplanır?

mcc

MCC Kodu Nedir? MCC Kodlarının Sektörlere Etkisi Nedir?