https://chatbot.denizbank.com/Sdk/Jetlink.js

Menüye Git İçeriğe Git
Hakkımızda Yatırımcı İlişkileri
  • MobilDeniz'e özel 100.000 TL hediye çeki fırsatı!
  • %0 faizli 90.000 TL’ye varan nakit DenizBank’ta!
  • Birikimlerinize Hoş Geldin Faizi ile değer katın!
    • MobilDeniz Şube ve ATM Bul Ürün & Hizmet Ücretleri
    EN
    KOBİ Bankacılığı
    İşim İçin Bankacılık Hizmetleri
    Kendim İçin
    Bireysel Bankacılık
    Emekli Bankacılığı
    Afili Bankacılık
    Özel Bankacılık
    Kendim İçin
    İşim İçin

    Deniz’de Ara

    ddd

    Müşteri Ol
    İnternet Bankacılığı
    DenizBank | İlerisi Deniz!
    Yatırım
    Yatırım Ürünleri
    VİOP ( Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası )

    VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası)

    Genel Bilgiler

    VİOP, 2005 yılında Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) adıyla İzmir'de kurulmuş, 2013 yılında ise Borsa İstanbul ile birleşerek bugünkü yapısına kavuşmuştur. Bu piyasada işlem gören sözleşmeler, yatırımcılara belirli bir vade sonunda, önceden belirlenen fiyat üzerinden alım veya satım hakkı sağlayarak finansal hedeflerine ulaşmada stratejik avantaj sunar. VIOP'ta pay vadeli işlem sözleşmeleri (hisse senedi üzerine yazılan vadeli kontratlar), endeks vadeli işlem sözleşmeleri (BIST 30 gibi endekslere dayalı kontratlar), döviz vadeli işlem sözleşmeleri (dolar, euro gibi para birimleri üzerine yazılan kontratlar), emtia vadeli işlem sözleşmeleri (altın, pamuk gibi ürünlere dayalı kontratlar) ve opsiyon sözleşmeleri (alım veya satım hakkı veren kontratlar) gibi çeşitli finansal enstrümanlar işlem görmektedir.

    Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) işlem yapmak isteyen yatırımcılar, öncelikle bir aracı kurum aracılığıyla VIOP hesabı açmalıdır. Bu piyasada işlem yapabilmek için gerekli teminatların yatırılması, uygun platformun seçilmesi ve piyasa kurallarının öğrenilmesi büyük önem taşır. Aracı kurumlar ve Borsa İstanbul tarafından sunulan eğitim materyalleri, webinarlar ve teknik analizler, yatırımcıların VIOP enstrümanlarını daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir. Piyasada işlem stratejileri geliştirirken, risk yönetimi prensiplerinin uygulanması ve pozisyon büyüklüğünün doğru belirlenmesi, başarılı bir vadeli işlem deneyimi için kritik faktörlerdir.

    VIOP'taki işlemler, Takasbank tarafından garanti altına alınır ve teminat sistemi ile yürütülür. Bu sistem, güvenli bir işlem ortamı sağlarken, kaldıraçlı işlemlerin getirdiği riskleri de beraberinde getirir. Takasbank'ın merkezi karşı taraf olması, karşı taraf riskini ortadan kaldırarak yatırımcıların sadece piyasa riskine odaklanmalarını sağlar. Yani bir yatırımcı işlem yaptığında, karşı tarafın taahhüdünü yerine getirememesi gibi bir risk taşımaz; Takasbank tüm işlemlerin güvenliğini garanti eder.

    VIOP'ta işlem saatleri normal seansta 09:20-18:10 arasındadır. Bazı ürünlerde uygulanan VIOP akşam seansı ise 19:00-23:00 saatleri arasında gerçekleştirilmektedir. Bu esnek işlem saatleri, yatırımcılara gün içinde ve akşam saatlerinde de işlem yapma imkanı sunarak, uluslararası piyasalardaki gelişmelere anında tepki verme fırsatı sağlar.

    Özellikleri

    • VİOP'un en önemli özelliklerinden biri kaldıraçlı işlem imkanı sunmasıdır. Kaldıraç, yatırımcıların düşük teminatlarla yüksek hacimli işlemler yapabilmesini sağlar. Takasbank tarafından açıklanan işlem teminatı hesaplamalarında kullanılan risk parametreleri listesine göre, örneğin BIST30 Endeks kontratı için belirlenen teminat oranları dikkate alındığında, 100.000 TL nominal değerindeki bir endeks kontratı yaklaşık 10.000-15.000 TL aralığında değişen bir başlangıç teminatı ile işlem görebilmektedir. Bu durumda yaklaşık 1:10 ile 1:7 arasında değişen bir kaldıraç oranı kullanmış olursunuz. Benzer şekilde, döviz kontratlarında da USD/TRY paritesi için Takasbank'ın belirlediği teminat oranlarına göre işlem yapabilirsiniz. Risk yönetimi açısından, bu kaldıraç mekanizması potansiyel kazançları artırırken, olası kayıp risklerini de aynı oranda yükseltir. Teminat yeterliliği ve teminat tamamlama çağrıları (margin call) VIOP piyasasının önemli risk yönetimi unsurlarıdır.
    • VIOP'un bir diğer önemli özelliği çift yönlü işlem imkanı sunmasıdır. Yatırımcılar, piyasanın yükseliş beklentisinde alış (long), düşüş beklentisinde ise satış (short) pozisyonu alabilirler. Bu özellik, her türlü piyasa koşulunda kazanç elde etme potansiyeli sunar ve risk yönetiminde önemli bir araç olarak kullanılabilir. Örneğin, bir yatırımcı portföyündeki hisse senetlerinin değer kaybetme riskine karşı, VIOP'ta endeks kontratlarında satış pozisyonu alarak kendini koruyabilir (hedge işlemi).
    • VIOP'ta işlem yapmanın bir diğer avantajı, işlem maliyetlerinin spot piyasalara göre genellikle daha düşük olmasıdır. Vadeli işlem kontratlarında alım-satım komisyonları, işlem hacmine oranla daha düşüktür. Ayrıca, VIOP'ta fiziki teslimat gerektirmeyen nakit uzlaşmalı kontratlar sayesinde, teslimat ve saklama maliyetleri de ortadan kalkar. Bu maliyet avantajı, özellikle aktif işlem yapan yatırımcılar için önemli bir faktördür.

    Sıkça Sorulan Sorular

    VİOP avantajları nelerdir?

    VIOP'un başlıca avantajları arasında kaldıraçlı işlem imkanı, çift yönlü pozisyon alabilme, risk yönetimi yapabilme ve Takasbank güvencesi bulunmaktadır. Kaldıraç sayesinde düşük teminatla yüksek hacimli işlemler yapılabilir. Çift yönlü işlemler, yatırımcılara hem yükselen hem düşen piyasalarda kazanç fırsatı sunar. Ayrıca, organize bir piyasa olması nedeniyle şeffaflık ve likidite avantajları da sağlar. Yatırımcılar, portföylerindeki riskleri hedge etmek için VIOP enstrümanlarını etkili bir şekilde kullanabilirler.

    VİOP riskleri nelerdir?

    VİOP'taki en önemli risk, kaldıraçlı işlemlerin iki yönlü etkisidir. Kaldıraç, kazançları artırabildiği gibi kayıpları da aynı oranda büyütebilir. Piyasadaki ani fiyat hareketleri, teminat tamamlama çağrılarına (margin call) neden olabilir. Yetersiz risk yönetimi, sermayenin hızla erimesine yol açabilir. Piyasa likiditesinin düşük olduğu zamanlarda alım-satım fiyat farkları (spread) açılabilir ve bu da işlem maliyetlerini artırabilir.

    VİOP işlemlerinde kaldıraç nedir?

    VIOP'ta kaldıraç, yatırımcıların sahip oldukları teminatın belirli bir katı kadar pozisyon alabilmelerini sağlayan bir mekanizmadır. Örneğin, 1:10 kaldıraç oranıyla, 100.000 TL'lik bir kontrat için sadece 10.000 TL teminat yatırılması yeterlidir. Bu özellik, düşük sermayeyle yüksek hacimli işlemler yapma imkanı sunar. Kaldıraç oranları ürün bazında değişiklik gösterir; endeks ve döviz kontratlarında genellikle Takasbank tarafından belirlenen %12 teminat oranıyla (yaklaşık 1:9 kaldıraç) işlem yapılabilmektedir. Takasbank'ın risk yönetimi çerçevesinde belirlediği bu teminat oranları, piyasa koşullarına göre zaman zaman güncellenebilmektedir. Kaldıraç, potansiyel getiriyi artırırken, aynı oranda risk de oluşturduğundan dikkatli kullanılmalıdır.

    VİOP'ta yatırımcılar neden stop-loss emri kullanmalıdır?

    VIOP'ta yatırımcılar, potansiyel kayıplarını sınırlamak için stop-loss emirlerini kullanmalıdır. Kaldıraçlı yapısı nedeniyle VIOP'taki fiyat hareketleri, sermayenin hızla erimesine neden olabilir. Stop-loss emirleri, fiyatın belirli bir seviyeye ulaşması durumunda pozisyonun otomatik olarak kapatılmasını sağlayarak, önceden belirlenmiş maksimum zarar seviyesini aşmayı engeller. Bu emirler, duygusal kararların önüne geçer ve disiplinli bir ticaret planı uygulamaya yardımcı olur. Ayrıca, yatırımcının sürekli piyasayı takip etme zorunluluğunu ortadan kaldırarak, zaman tasarrufu sağlar. Etkin risk yönetiminin temel bileşenlerinden biri olan stop-loss emirleri, uzun vadede başarılı olmanın anahtarıdır.

    VİOP'ta açık pozisyon nedir?

    VIOP'ta açık pozisyon, henüz kapatılmamış (ters işlemle sonlandırılmamış veya vade sonuna ulaşmamış) vadeli işlem veya opsiyon sözleşmelerini ifade eder. Bir yatırımcı alış (long) veya satış (short) yönünde pozisyon açtığında ve bu pozisyonu kapatmadığında, bu bir açık pozisyon olarak kabul edilir. Açık pozisyonlar, günlük olarak piyasa kapanış fiyatları üzerinden değerlenerek kar/zarar hesaplaması yapılır (mark-to-market). Piyasadaki toplam açık pozisyon sayısı, o kontrata olan ilginin ve likiditesinin bir göstergesidir. Yüksek açık pozisyon, genellikle daha likit ve daha az volatil bir piyasayı işaret eder.

    VİOP'ta uzun vadeli yatırım yapmak mümkün mü?

    VIOP'ta uzun vadeli yatırım yapmak teknik olarak mümkündür, ancak vadeli işlem sözleşmelerinin belirli bir vadeye sahip olması nedeniyle geleneksel anlamda uzun vadeli pozisyon tutmak için "pozisyon yenileme" (rollover) işlemi yapılması gerekir. Bu, vade sonuna yaklaşan kontrattaki pozisyonun kapatılıp, daha uzun vadeli bir kontratta yeniden açılması anlamına gelir.

    VİOP vade sonunda ne olur?

    VIOP'ta vade sonunda, açık pozisyonlar için iki seçenek bulunur: nakdi uzlaşma veya fiziki teslimat. Nakdi uzlaşmalı sözleşmelerde (örneğin endeks kontratları), vade sonu uzlaşma fiyatı ile itfa gerçekleştirilir. Fiziki teslimatlı sözleşmelerde ise (örneğin pay kontratları), sözleşmede belirtilen dayanak varlığın fiziki teslimatı gerçekleşir. Yatırımcılar genellikle vade sonuna kalmadan pozisyonlarını kapatarak bu süreci yönetirler. Vade sonuna kadar kapatılmayan pozisyonlar, takas kuruluşu tarafından otomatik olarak uzlaştırılır.

    VİOP'ta para eksiye düşer mi?

    VİOP’ta hesabınızda bulunan teminat, kaldıraç etkisi nedeniyle eksi bakiyeye düşebilir. Piyasada meydana gelebilecek ani fiyat hareketleri, pozisyon değerinizin hızla azalmasına ve teminat seviyenizin negatife dönmesine yol açabilir. Bu durumda aracı kurum sizden ek teminat talep eder. Teminat yükümlülüğünüz zamanında yerine getirilmezse pozisyonlarınız aracı kurum tarafından otomatik olarak kapatılabilir. Ancak, aşırı hızlı piyasa hareketlerinde, pozisyonlarınız stoplansa dahi oluşan zarar mevcut teminat tutarınızı aşabilir.

    VİOP pozisyon limiti nedir?

    VIOP pozisyon limiti, bir yatırımcının belirli bir vadeli işlem veya opsiyon sözleşmesinde alabileceği maksimum pozisyon miktarını ifade eder. Bu limitler, piyasa manipülasyonunu önlemek ve piyasanın sağlıklı işleyişini sağlamak amacıyla Borsa İstanbul tarafından belirlenir. Pozisyon limitleri, kontrat türüne, dayanak varlığa ve piyasa koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, BIST 30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinde pozisyon limiti 20.000 adet olarak belirlenmiştir. Limitler, piyasa derinliği ve likidite artışına bağlı olarak zaman zaman güncellenebilir.

    VİOP'ta çift yönlü işlem ne anlama gelir?

    VIOP'ta çift yönlü işlem, yatırımcıların hem fiyatların yükseleceği beklentisiyle alış (long) pozisyonu, hem de fiyatların düşeceği beklentisiyle satış (short) pozisyonu alabilmesi anlamına gelir. Spot piyasadan farklı olarak, VİOP’ta yatırımcılar önce satış işlemi gerçekleştirerek kısa pozisyon açabilir, ardından alım yaparak bu pozisyonu kapatabilirler. Bu özellik, yatırımcılara her türlü piyasa koşulunda kazanç elde etme potansiyeli sunar. Örneğin, düşüş beklentisi olan bir yatırımcı, önce satış yaparak pozisyon açabilir ve fiyatlar düştüğünde daha düşük fiyattan alış yaparak pozisyonunu kapatıp kar elde edebilir.

    VİOP yatırımı için ne kadar teminat gerekir?

    VIOP yatırımı için gereken teminat miktarı, işlem yapılacak kontratın türüne, dayanak varlığa ve piyasa koşullarına göre değişiklik gösterir. Her kontrat için Borsa İstanbul tarafından belirlenen bir "başlangıç teminatı" vardır. Örneğin, BIST 30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri için başlangıç teminatı kontrat değerinin yaklaşık %12 civarındadır. Minimum teminat miktarları aracı kurumlara göre farklılık gösterebilir, ancak genellikle VIOP'ta işlem yapmak için düşük bir başlangıç sermayesi yeterli olabilir.

    VİOP'ta işlem saatleri nasıldır?

    VIOP'ta normal seans işlemleri hafta içi her gün 09:20-18:10 saatleri arasında gerçekleştirilir. Bunun yanında, belirli ürünlerde akşam seansı uygulaması da bulunmaktadır. Akşam seansı 19:00-23:00 saatleri arasında yapılır ve özellikle döviz vadeli işlem sözleşmeleri gibi uluslararası piyasalarla bağlantılı ürünlerde aktiftir. Sürekli müzayede işlemleri 09:30’da başlamakta olup, öncesinde 09:20-09:25 saatleri arasında açılış seansı yapılır. Yarım gün çalışılan özel günlerde (dini bayramlar öncesi vb.) işlem saatleri kısaltılabilir. Resmi tatil günlerinde ise VIOP kapalıdır.

    VİOP işlemleri için vergi uygulanıyor mu?

    Evet, VİOP işlemlerinden elde edilen kazançlar vergiye tabidir. Ancak, halihazırda, bireysel yatırımcılar için, Pay ve Pay Endeksine Dayalı Sözleşmelerden Elde Edilen Kazançlarda stopaj "sıfır" olarak uygulanmaktadır. Pay ve Pay Endeksine Dayalı Sözleşmeler Haricindeki Sözleşmelerden Elde Edilen Kazançlar stopaj %10 olarak belirlenmiştir.

    VİOP'ta otomatik işlem stratejileri uygulanabilir mi?

    Evet, VİOP'ta otomatik işlem stratejileri (algoritmik trading) uygulanabilir. Birçok aracı kurum, yatırımcılara API (Uygulama Programlama Arayüzü) hizmeti sunarak, önceden belirlenmiş kurallara göre otomatik alım-satım yapan sistemler geliştirmelerine olanak tanır. Bu sistemler, teknik göstergelere, istatistiksel modellere veya makine öğrenimi algoritmalarına dayalı olabilir. Otomatik işlem stratejileri, duygusal kararları ortadan kaldırır, piyasa takibi sağlar ve milisaniyeler içinde işlem yapabilme avantajı sunar. Ancak, bu sistemlerin geliştirilmesi teknik bilgi gerektirir ve düzenli olarak optimize edilmeleri gerekir.

    En Çok Aranan İşlemler

    Süper Limit Başvurusu Bonus Kart Başvurusu Kredi Başvurusu